استپر تیبا روی دریچه گاز خودرو نصب شده است. این قطعه معمولا در قسمت بالایی موتور، نزدیک به منیفولد ورودی هوا قرار دارد. در خودروهای تیبا، دریچه گاز در مسیر ورودی هوای موتور واقع شده و استپر موتور به صورت یک قطعه کوچک استوانه‌ای یا مکعبی شکل با کانکتور برقی به آن متصل است.
برای دسترسی به استپر موتور تیبا، باید کاور موتور را بردارید و به دنبال مجموعه دریچه گاز بگردید؛ جایی که استپر با چند پیچ به بدنه دریچه متصل شده است. توصیه می‌شود برای شناسایی دقیق یا تعویض آن، از یک مکانیک متخصص کمک بگیرید تا از آسیب به قطعات حساس جلوگیری شود. این قطعه یکی از اجزای مهم سیستم‌های کنترلی موتور است که آشنایی با آن، بخشی از مباحث کلیدی در دوره آموزش برق خودرو به شمار می‌رود.
در ادامه، به آموزش دقیق‌تر پیدا کردن این قطعه به همراه تصویر محل دقیق استپر موتور تیبا ۱ و تیبا ۲ و محل قرارگیری فیوز استپر، و آموزش تعویض و سرویس این قطعه می‌پردازیم.
استپر تیبا چیست؟
استپر تیبا که گاهی به آن استپ موتور یا سوپاپ کنترل دور آرام نیز گفته می‌شود، یکی از قطعات کلیدی در سیستم هوارسانی خودروهای تیبا است. ECU برای این منظور، اطلاعات را از سنسورهای مختلفی مانند سنسور مپ دریافت می‌کند و بر اساس آن به استپر فرمان می‌دهد. این قطعه کوچک که روی دریچه گاز نصب می‌شود، وظیفه تنظیم میزان هوای ورودی به موتور را بر عهده دارد تا در شرایط مختلف، مانند استارت سرد، توقف در ترافیک یا استفاده از کولر، دور آرام (idle speed) موتور را پایدار نگه دارد. استپر موتور با دریافت دستورات از واحد کنترل الکترونیکی (ECU) و از طریق حرکت دقیق یک میله یا دریچه، جریان هوا را کنترل می‌کند. این عملکرد نه تنها به بهبود راندمان موتور و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند، بلکه از خاموش شدن ناگهانی خودرو یا لرزش در دورهای پایین نیز جلوگیری می‌نماید.
خرابی استپر موتور می‌تواند علائمی مانند ناپایداری دور موتور، خاموش شدن خودرو هنگام رها کردن پدال گاز، افزایش غیرعادی دور موتور یا کاهش قدرت در هنگام استفاده از کولر را به دنبال داشته باشد. برای رفع این مشکلات، تمیز کردن استپر با اسپری انژکتور شور یا تعویض آن توصیه می‌شود؛ اما این کار باید با دقت و ترجیحا توسط تکنسین متخصص انجام گیرد تا از آسیب به قطعات حساس جلوگیری شود. برندهای معتبری مانند کروز و ساسکو، استپر موتورهای باکیفیتی برای تیبا تولید می‌کنند که با انتخاب قطعه اورجینال، می‌توان از عملکرد بهینه و دوام طولانی‌تر استپر موتور در خودرو اطمینان حاصل کرد.
فیوز استپر تیبا کجاست؟
فیوز استپر تیبا در جعبه فیوز، داخل محفظه موتور قرار دارد. استپر موتور معمولا از طریق فیوز مربوط به سیستم انژکتور یا واحد کنترل الکترونیکی (ECU) تغذیه می‌شود. در خودروی تیبا و تیبا ۲، فیوز مرتبط با سیستم انژکتور که استپر موتور را نیز شامل می‌شود، در جعبه فیوز داخل محفظه موتور قرار دارد. این جعبه فیوز در نزدیکی باتری، معمولا در سمت راست موتور (از دید راننده) واقع شده است که برای دسترسی، باید کاپوت را باز کرده و جعبه فیوز را که یک محفظه پلاستیکی با درپوش است، پیدا کنید.
فیوز مربوط به سیستم انژکتور که استپر موتور را هم پوشش می‌دهد، معمولا با عنوان فیوز انژکتور (INJECTION) و با آمپراژ ۲۰ آمپر مشخص شده است. برای شناسایی دقیق، باید نقشه جعبه فیوز داخل کاپوت را بررسی کنید که معمولا روی درپوش جعبه یا در دفترچه راهنمای خودرو درج شده است. پیشنهاد می‌شود قبل از تعویض فیوز و با استفاده از انبرک مخصوص داخل جعبه فیوز، فیوز را چک کنید و از سلامت آن مطمئن شوید. اگر مشکل استپر موتور همچنان پابرجاست، ممکن است نیاز به بررسی خود استپر یا اتصالات ECU باشد. برای اطمینان بیشتر، مشورت با یک مکانیک متخصص یا استفاده از دستگاه دیاگ توصیه می‌شود.
استپر تیبا ۱ کجاست؟
استپر تیبا 1 مانند سایر مدل‌های تیبا، روی دریچه گاز (Throttle Body) قرار دارد که در قسمت بالایی موتور، نزدیک به منیفولد ورودی هوا واقع شده است. برای پیدا کردن آن، باید کاور پلاستیکی موتور را بردارید و مجموعه دریچه گاز را بررسی کنید؛ استپر موتور معمولا با دو یا سه پیچ به بدنه دریچه گاز ثابت شده است. به دلیل حساسیت این قطعه و اتصالات برقی، توصیه می‌شود برای شناسایی دقیق یا تعویض آن از یک مکانیک ماهر کمک بگیرید تا از آسیب به سیستم جلوگیری شود.
استپر تیبا ۲ کجاست؟
استپر تیبا 2، همانند تیبا 1، در بخش سیستم هوارسانی موتور و به طور خاص روی بدنه دریچه گاز نصب شده است. این قطعه که معمولا شکلی استوانه‌ای یا مکعبی با یک سوکت برقی دارد، در نزدیکی ورودی منیفولد هوا، در قسمت فوقانی محفظه موتور قرار گرفته است. برای پیدا کردن آن، کافی است ابتدا پوشش پلاستیکی روی موتور را باز کنید و به دنبال لوله ورودی هوا به سمت موتور بگردید؛ دریچه گاز در این مسیر قرار دارد و استپر موتور به‌صورت یک جزء کوچک با چند پیچ به آن متصل است.
برای دسترسی به این قطعه در تیبا ۲، ممکن است نیاز باشد برخی اتصالات یا شیلنگ‌های اطراف دریچه گاز را با احتیاط کنار بزنید تا دید بهتری به محل نصب آن داشته باشید. به دلیل حساسیت‌های برقی و مکانیکی این قطعه، بهتر است برای بررسی یا تعویض آن از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید تا از آسیب احتمالی به اجزای مرتبط یا تنظیمات ECU جلوگیری شود. استفاده از قطعات اصلی و باکیفیت برای تعویض نیز به عملکرد بهتر و طول عمر بیشتر این سیستم کمک می‌کند.
تشخیص دقیق ایرادات استپر موتور و تفکیک آن از مشکلات سایر سنسورها، یکی از مهارت‌های مهم در ارزیابی فنی خودرو است. اگر به این حوزه علاقه‌مند هستید، دوره آموزش کارشناسی خودرو می‌تواند دانش شما را در این زمینه تکمیل کند.